Fundusz Sprawiedliwej Transformacji to instrument finansowy, który zapewnia wsparcie w obszarach zmagających się z różnymi wyzwaniami gospodarczo-społecznymi wskutek działań realizowanych celem dążenia do osiągnięcia neutralności klimatycznej. Obecnie należy on do kluczowych narzędzi Unii Europejskiej, wspierających regiony w procesie wdrażania zmian pod kątem spełnienia wymagań Europejskiego Zielonego Ładu.
Spis treści:
Na jakich założeniach bazuje?
Najważniejsze cele
Zasady udzielania dotacji
Jakie wsparcie zapewnia?
Poziom dofinansowania
Zakres działań
Na jakich założeniach bazuje Fundusz Sprawiedliwej Transformacji?
Fundusz Sprawiedliwej Transformacji jest elementem większego mechanizmu ukierunkowanego na sektory najbardziej dotknięte transformacją klimatyczną. Dotyczy to regionów i funkcjonujących w nich podmiotów, które są najmocniej uzależnione od paliw kopalnych i procesów przemysłowych generujących wysoką emisję gazów cieplarnianych. W ramach programu przyznawane są dotacje, a pomoc w ich uzyskaniu oferuje Państwu nasza firma Eurolider. Oferujemy przy tym kompleksowe wsparcie projektowe, późniejszy monitoring i rozliczanie dotacji, a także doradztwo inwestycyjne na każdym etapie.
Najważniejsze cele
Celem programu jest przede wszystkim wspieranie obszarów, w przypadku których dążenie do osiągnięcia neutralności klimatycznej generuje różne problemy. Dotacje przyznawane w jego ramach mają też zapobiegać pogłębianiu się związanych z tym dysproporcji regionalnych. Mechanizm sprawiedliwej transformacji obejmuje również specjalny system w formie programu InvestEU, a także instrument pożyczkowy udzielany przez Europejski Bank Inwestycyjny dla sektora publicznego celem wdrażania nowych inwestycji w regionach. Program ma w założeniach łagodzić negatywne skutki transformacji, co odbywa się poprzez modernizację lokalnej gospodarki, finansowanie dywersyfikacji i wspieranie zatrudnienia. W jego ramach wspierane są inwestycje w licznych obszarach, włącznie z łącznością cyfrową, regeneracją terenów przemysłowych, redukcją emisji, przekwalifikowaniem pracowników czy pomocą techniczną.
Zasady udzielania dotacji
Fundusz ten jest wdrażany zgodnie z wytycznymi zarządzania dzielonego, a tym samym przy ścisłej współpracy z władzami lokalnymi, regionalnymi czy krajowymi. Aby uzyskać dofinansowanie w jego ramach, państwa członkowskie są zobowiązane do przedstawienia terytorialnych planów sprawiedliwej transformacji. Wymaga to ustalenia konkretnych obszarów interwencji, z uwzględnieniem społecznych i gospodarczych skutków transformacji klimatycznej. W planach muszą być zawarte elementy dotyczące m.in. spodziewanej utraty miejsc pracy, a także założonej modyfikacji procesów produkcyjnych w zakładach generujących najbardziej intensywną emisję gazów cieplarnianych. Program gwarantuje wsparcie dla wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej.
Jakie wsparcie zapewnia Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji?
Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji bazuje na specyficznych kryteriach przydziału, które dotyczą różnych elementów. Kluczowe znaczenie ma chociażby zatrudnienie w przemyśle, intensywność emisji dwutlenku węgla, zakres wydobycia węgla kamiennego i brunatnego, produkcja torfu i łupków bitumicznych czy też poziom rozwoju gospodarczego. Kraje członkowskie niezobowiązane jeszcze do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku mogą uzyskać jedynie 50% z planowanego przydziału środków.
Poziom dofinansowania
Na poziom współfinansowania projektów wpływa przede wszystkim kategoria regionu, w którym są one realizowane. Dla obszarów słabiej rozwiniętych maksymalny poziom dotacji sięga 85%. Regiony w okresie przejściowym mogą liczyć na 70%, a te najlepiej rozwinięte na 50%. Całkowity budżet programu zaplanowany na lata 2021-2027 sięga 17,5 mld EUR – 7,5 mld EUR pochodzi z wieloletnich ram finansowych, natomiast dodatkowe 10 mld EUR jest dostępne w systemie planu odbudowy NextGenerationEU. Środki przydzielone krajom członkowskim mogą być uzupełnione środkami przydzielonymi w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Plus oraz Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Aktualne dotacje oraz nasze przykładowe projekty mogą Państwo sprawdzić na naszej stronie internetowej, a w razie jakichkolwiek pytań zachęcamy do kontaktu.
Zakres działań
Parlament Europejski rozszerzył zakres działań finansowanych w ramach tego programu. Obejmuje on dzięki temu przedsiębiorstwa, publiczne instytucje badawcze czy uniwersytety, którym zależy na wdrażaniu innowacji cyfrowych czy rozwoju obszarów w dziedzinie edukacji. Środki przyznawane w ramach funduszu pozwalają podmiotom, obywatelom i całym regionom na skuteczne zapobieganie skutkom transformacji klimatycznej, które wywierają negatywny wpływ gospodarczy, środowiskowy i społeczny. W 2020 roku Parlament Europejski zadecydował o zwiększeniu budżetu, a także zalecił wprowadzenie specjalnego mechanizmu zielonego nagradzania. Za jego pośrednictwem przyznawane jest dodatkowe finansowanie tym państwom członkowskim, którym uda się ograniczyć emisję gazów cieplarnianych w szybszym niż oczekiwano tempie. Zapraszamy do zapoznania się z zakresem usług firmy Eurolider, a także zachęcamy Państwa do nawiązania z nami współpracy.